De Veerkieker – Erfgoededucatie voor het basisonderwijs in Stellingwerf

De Veerkieker: uitzicht op ’t heem

Onderwijs gebaseerd op de thuisomgeving van kinderen, het “heem” (vergelijk met het Engelse woord “home”), wordt wel “heemkunde” genoemd. In de Stellingwerven werd  in 1988 het vak Heemkunde ingevoerd als vervanging van het verplichte vak Fries, zoals dat in “de rest” van de provincie Friesland gegeven zou worden. In opdracht van de gemeenten Oost- en Weststellingwerf wordt sinds die tijd lesmateriaal ontwikkeld door de Stichting Stellingwarver Schrieversronte. Binnen Heemkunde is er aandacht voor o.m. de streektaal Stellingwarfs, de geschiedenis, de natuur, het landschap, de bewoners en kunst.

Ook de invulling van KEK! (Kultueredukaasje mei Kwaliteit in de periode 2013 tot en met 2016) heeft zich in de Stellingwerven gericht op lokaal erfgoed, daarmee gebruik makend van omgevingsonderwijs. Bij dit project, “Kiekes” genoemd, was behalve overdracht van kennis ook de beleving van lokaal erfgoed van groot belang. Om die reden waren naast de erfgoedinstellingen ook kunstenaars nauw bij Kiekes betrokken.

Het succes van deze werkwijze heeft geleid tot een vervolg: de Veerkieker (Verrekijker in het Stellingwerfs). Bij dit schoolbreed heemkunde-project voor alle basisscholen in zowel Oost- als Weststellingwerf wordt het aanbod van de regionale erfgoedinstellingen verbonden met dat van (lokale) kunstenaars. Bovendien is dit gecombineerde aanbod gestructureerd in de Kiekes-leerlijn “Wortels en Vleugels” .

Vanaf schooljaar 2019-2020 is het programma uitgebreid met de streektaal van deze regio, het Stellingwerfs. Voor alle projecten zijn lesbrieven gemaakt die elke erfgoedinstelling en kunstdiscipline verbinden met deze prachtige streektaal, sinds 1996 erkend als variant van het Nedersaksisch. (Voor het Stellingwarfs woordeboek klik hier.)

Het project als geheel, de Veerkieker dus, vertelt het verhaal van de Stellingwerven!

Teamtraining Veerkieker

Het integreren van de Veerkieker-activiteiten in het curriculum zal de effectiviteit van het programma vergroten. Daarom is een teamtraining ontwikkeld die vanaf schooljaar 2023-2024 wordt aangeboden.

Doel van de teamtraining is om de Veerkieker te verbinden aan het curriculum. 
 
Het laat de mogelijkheden zien om voort te borduren op het aanbod van dit programma. 
De ervaringen die de kinderen hebben opgedaan bij de erfgoedinstellingen / tijdens de kunstlessen kunnen worden verdiept door er bijvoorbeeld taal- en rekenlessen uit voort te laten komen. 
Maar ook lessen in wereldoriëntatie kunnen naadloos aansluiten bij de Veerkieker.
 
De doekaarten die voor deze teamtraining zijn gemaakt kunnen hier (voor de taalopdracht, rekenopdracht, molenopdracht en de inleiding bij de molenopdracht) worden gedownload zodat er ook met de leerlingen in de klas aan deze opdrachten kan worden gewerkt.